Ball Valve là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của van bi

Ball Valve một loại van thông dụng và phổ biến nhất trong công nghiệp và dân dụng hiện nay. Hãy tìm hiểu Ball Valve là gì và cấu tạo, nguyên lý hoạt động của chúng qua bài viết sau!

Ball valve là gì? Những loại van bi thông dụng (Ảnh: Internet)

Ball Valve là gì?

Ball valve là tên gọi của van bi, một loại van sử dụng đĩa van đóng mở có dạng cầu hình viên bi. Đĩa van dạng hình cầu có đục lỗ và xoay vòng để kiểm soát dòng chảy đi qua van.

Quan sát bên ngoài ta có thể nhận thấy ball valve đóng hoàn toàn khi tay gạt điều khiển vuông góc 90 độ với dòng chảy. Van mở hoàn toàn khi tay gạt cùng chiều với dòng chảy.

Cấu tạo cơ bản của van bi

Cấu tạo cơ bản của ball valve

Van bi được cấu tạo gồm các bộ phận chính như:

Thân van: Đây là bộ phận phần vỏ của van và phần kết nối của van, chúng được chế tạo từ nhiều loại chất liệu khác nhau tùy loại van cụ thể.

• Chất liệu: Thép rèn, đồng, SUS 304, SUS 316, nhựa…
• Kết nối: Kết nối ren trong, kết nối hàn, kết nối mặt bích tiêu chuẩn

Tay gạt: Bộ phận tay gạt là bộ phận điều khiển van đóng mở cũng như điều tiết lưu lượng dòng chảy của van. tay gạt giúp điều kiển van đóng mở nhanh chóng và thuận tiện. Bộ phận tay gạt thường được làm bằng thép, inox có bọc nhựa để giúp vận hành êm ái hơn.

Gioăng làm kín: Gioăng làm kín thường được làm từ các loại cao su tổng hợp có tác dụng khổng để van bị rò rỉ. Nhiệt độ làm việc của van bi phụ thuộc rất nhiều vào chất liệu gioăng này. Các loại van thông dụng thường dùng gioăng PTFE (nhiệt độ làm việc 0 – 110 độ C)

Trục van: Trục van là bộ phần chuyền chuyển động điều khiển từ tay gạt điểu điều khiển đĩa van đóng mở.  Trục van vì hoạt động thường xuyên nên thường được làm bằng thép không gỉ và kim loại cứng ít bị ăn mòn.

Bi: Bi van hay còn gọi là đĩa van là bộ phận chính đóng mở cửa van Thường thì bi van được làm từ inox 304 và inox 316 để đảm bảo đồ bền, chống ăn mòn và mài mòn trong môi chất. Vì đĩa van có hình dạng viện bi mà người ta gọi chúng là van bi (ball velve).

Nguyên lý hoạt động của ball valve

Nguyên lý làm việc cơ bản của ball valve

Dựa vào hình ảnh động trên chúng ta sẽ dễ dạng nhận thấy nguyên lý hoạt động của van bi. Khi tay gạt nằm cùng chiều với dòng chảy. Bi van có lỗ cùng hướng với dòng chảy nên cho dòng chảy đi qua. Khi gạt cần điều khiển vuông góc với dòng nước. Bi van xoay theo, phần lỗ hổng của bi van sẽ vuông góc với dòng chảy. Phần cạnh bên sẽ chắn dòng chảy lại và không cho nước đi qua. Lúc này van ở trạng thái đóng hoàn toàn.

Một số loại van bi thông dụng

Tùy vào nhu cầu thực tế mà van bi được sản xuất với nhiều loại khác nhau như: Van bi 1 mảnh, van bi 2 mảnh, van bi 3 mảnh, van 3 ngã, van bi điều khiển điện và van bi điều khiển khí nén.

Tùy vào mỗi loại van khác nhau chúng sẽ có các thống số kỹ thuật khác nhau. Tuy nhiên các yếu tố chính của van vẫn bao gồm: Chất liệu, kích thước, kiểu điều khiển, kiểu kết nối van, áp lực làm việc, nhiệt độ làm việc…

Thông số kỹ thuật cơ bản của ball valve

Thông số kỹ thuật cơ bản:

Chất liệu: Thép, inox 304, inox 201, inox 316, đồng

Kích thước: DN15, DN20, DN25, DN32, DN40, DN50, DN65, DN80, DN100, DN125, DN150, DN200

Kiểu kết nối: Nối ren, nối hàn, nối mặt bích tiêu chuẩn: JIS 10K, BS PN16, DIN PN16, ANSI class 150.

Áp lực làm việc: 10bar, 16bar, 25bar, 40bar, 64bar (Max: 1000bar)

Nhiệt độ làm việc: 110 độ C (Max: 400 độ C)

Van bi tay gạt ren đồng

Ưu điểm của ball valve

Van bi có nhiều ưu điểm nổi bật như:

• Độ bền cao, hoạt động tốt sau nhiều chu kỳ đóng mở van.
• Dễ dàng vận hành và sữa chữa, có tính linh hoạt cao.
• Áp suất làm việc có thể lên tới 1000bar và nhiệt độ làm việc có thể đạt 752 ° F (400 ° C)

Nhược điểm của ball valve

Với nhiều ưu điểm nổi bật như trên, tuy nhiên van bi cũng có nhiều nhược điểm như:

• Khi đóng van, chúng sẽ giữ nước lại trong ổ bi van (đĩa van), khi nhiệt độ lạnh có thể kiến nước còn lưu lại đóng băng và gây ra kẹt van. Tệ hơn là làm vỡ đĩa van, gây hư hỏng van.
• Kích thước van tương đối bé, phù hợp cho các hệ thống vừa và nhỏ.

Trên đây là những thông tin cơ bản về ball valve, một loại van thường gặp và phổ biến nhất trong công nghiệp và dân dụng hiện nay. Mọng nhận được nhiều ý kiến góp ý của bạn đọc để chúng tôi có thể hoàn thiện bài viết hơn nữa. Trân trọng!

Có thể bạn quan tâm:

• Nguyên lý hoạt động của Safety valve
• Van mặt bích là gì

Nguồn: https://vanphukien.com